[14] มูลวารนิทเทสในอัพยากตบท

มูลนยะที่ 1

1. มูลยมกะ :-

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่เป็นอัพยากตะ มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด ชื่อว่าอัพยากตมูล ใช่ไหม ?
มูลที่เป็นอัพยากตกะมี 3 เท่านั้น ชื่อว่าอัพยากตมูล อัพยากต-
ธรรมที่เหลือนอกนั้น ไม่ชื่อว่าอัพยากตมูล.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด ชื่อว่าอัพยากตมูล มีอยู่. ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด เป็นอัพยากตะ ใช่ไหม ?
ใช่.

2. เอกมูลยมกะ :-

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่เป็นอัพยากตะ มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยากตมูล ใช่ไหม ?
อัพยากตะที่เป็นอเหตุกะ ไม่มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยากตมูล,
อัพยากตะที่เป็นสเหตุกะ มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยากตมูล.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยากตมูล มีอยู่,
ธรรมเหล่านั้นทั้งหมด เป็นอัพยากตะ ใช่ไหม ?
ใช่.

3. อัญญมัญญมูลยมกะ :-

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยากตมูล
มีอยู่, ธรรมเหล่านั้นทั้งหมด ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันกับอัพยากตมูล
ใช่ไหม ?
อัพยากตมูลเหล่าใดเกิดขึ้นคราวเดียวกัน อัพยากตมูลเหล่านั้น
มีมูลเป็นอันเดียวกันด้วย ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันด้วย, ธรรมที่เกิด
พร้อมกันกับอัพยากตมูลที่เหลือนอกนั้น มีมูลเป็นอันเดียวกันกับอัพยา-
กตมูล แต่ไม่ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกัน.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันกับอัพยากต
มูล มีอยู่, ธรรมเหล่านั้นทั้งหมด เป็นอัพยากต ใช่ไหม ?
ใช่.

[15] มูลมูลนยะที่ 2

1. มูลยมกะ :-

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง เป็นอัพยากตะ มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด ชื่อว่ามูลที่เป็นอัพยากตมูล ใช่ไหม ?
มูลที่เป็นอัพยาตมูลมี 3 เท่านั้น ชื่อว่ามูลที่เป็นอัพยากตมูล,
อัพยากตธรรมที่เหลือนอกนั้น ไม่ชื่อว่ามูลที่เป็นอัพยากตมูล.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด ชื่อว่ามูลที่เป็นอัพยากตมูล มีอยู่, ธรรม
เหล่านั้น ทั้งหมด เป็นอัพยากตะ ใช่ไหม ?
ใช่.